در این مقاله سعی داریم اطلاعاتی در رابطه با تاریخچه رنگ در ایران در اختیار شما قرار دهیم. از سال ها قبل انسان ها برای حفاظت از سطوح مختلفی مانند فلزات، چوب، سنگ و … از مواد رنگی معلق در مایع به صورت پوششی نازک استفاده می‌نمودند تا علاوه بر کند کردن روند خوردگی، محیط اطراف خود را نیز زیباتر کنند. در واقع استفاده از رنگ ها توسط انسان برای کشیدن نقاشی در غارها به دوران هموساپینس (تقریبا 40000 هزار سال قبل) باز می گردد. مواد اولیه این رنگ ها از خون، زغال چوب، مواد معدنی، آب توت و شیره استبرق بوده است.
تاریخچه رنگ در ایران
شاید برای شما جالب باشد که بدانید پیش از سال 1300 که هنوز هیچ کارخانه ای تحت عنوان کارخانه تولید رنگ در ایران وجود نداشت، استادکاران نقاش برای رنگ کردن ساختمان ها، کاخ ها و ابنیه های دولتی از مواد گیاهی و معدنی به صورت دستی و سنتی و فرمول های خاص خود استفاده می نمودند.
سابقه پیدایش صنعت رنگ در ایران به سال 1318 باز می گردد و اولین مرکز تولید رنگ های روغنی در کشورمان، شرکت رنگسازی ایران نام گرفت و پس از آن شرکت های سرو و شمس تاسیس شدند. در آن سال ها هنوز رنگ روغنی کارخانه‌ای با استفاده از روغن های گیاهی و پودرهای معدنی تولید می شـد و این امر تا سال ۱۳۴۱ که اولین محصول رنگ روغنی با استفاده از رزین الکید توسط شرکت پلاسکار به بازار عرضه گردید، ادامه داشت.
با توجه به پیشرفت روزافزون دانش بشری ساخت و تولید رنگ های ساختمانی و صنعتی نیز رشد چشمگیری داشته از این رو شاهد تولید رنگ های مختلفی مانند روغنی، اکریلیک، پلاستیک، نیمه پلاستیک و … بوده ایم. در خصوص دسته بندی رنگ های ساختمانی باید بگوییم که به دو شاخه قابل شستشو (رنگ های روغنی و یا آکریلیک) و غیرقابل شستشو (رنگ های پلاستیک و نیمه پلاستیک) تقسیم می گردد.
دسته بندی انواع رنگ های ساختمانی
همانطور که پیش تر به آن اشاره شد رنگ های ساختمانی به دو دسته رنگ های قابل شستشو و غیرقابل شستشو تقسیم می‌گردد که در ادامه به توضیحاتی در خصوص هر یک از این رنگ ها خواهیم پرداخت. شما می توانید برای مطالعه چند راهکار ساده برای نقاشی منزل بر روی لینک کلیک نمایید.
رنگ های روغنی یا آلکیدی
اگر بخواهیم توضیحاتی در خصوص رنگ های آلکیدی یا روغنی ارائه دهیم باید بگوییم که مقاومت بسیار زیادی در مقابل فرسودگی و ترک خوردگی داشته و سطح مورد نظر را بسیار هموار می کنند، طوری که هیچ ردی از قلم بر روی آن باقی نمی ماند. لازم به ذکر است که رنگ های روغنی دیرتر از رنگ های لاتکس یا پایه آب خشک می شوند و معمولا همراه با آن از تینرهای روغنی نیز استفاده می گردد.
رنگ های پلاستیک
معمولا رنگ های پلاستیک از غلظت بسیار زیادی برخوردار هستند به همین دلیل رد قلمو و غلطک بر روی سطح باقی می ماند، بنابراین بهتر است از آن برای رنگ کردن سقف که نیاز به تمیز کردن کمتری دارد استفاده گردد. این نوع رنگ قدیمی بوده و موارد استفاده زیادی دارد اما به دلیل لکه پذیر بودن محبوبیت آن رو به کاهش است.
رنگ های لعابی
از رنگ های لعابی برای سطوحی که نیاز به یک لایه ضد آب دارد استفاده می گردد چرا که پس از خشک شدن، یک پوشش سخت و مقاوم در برابر آب تولید می کنند.
رنگ های اکریلیک یا لاتکس
نکاتی که در خصوص رنگ های آکریلیک یا لاتکس باید ذکر شود که این است که نسبت به رنگ های روغنی بو و گاز کمتری را از خود متصاعد می کنند، حلال در آب بوده و بسیار سریع تر از رنگ های روغنی خشک می شوند. لکه های ایجاد شده بر روی این نوع رنگ ها به راحتی پاک شده و همین امر موجب شده تا افراد استقبال بیشتری از آن داشته باشند. معمولا رنگ های آکریلیک از ویژگی ارتجاعی برخوردار بوده و نسبت به رنگ های روغنی مقاومت بیشتری در برابر ترک خوردگی دارند.
رنگ های آستر
همانطور که مستحضر هستید یک زیرساز مناسب می تواند تا حد بسیار زیادی کار شما را زیباتر جلوه دهد. به جرات می‌توان گفت که زیرسازی نقش موثرتری نسبت به رنگ آمیزی اصلی، در موفقیت نهایی شما خواهد داشت. معمولا از رنگ آستر در کلیه سطوح بدون پوشش هنگام ترمیم دیوار، در پنل های از پیش ساخته شده، کاغذ دیواری، محل بروز لکه ها، اجرای رنگ روغنی و در زمان تغییر کلی رنگ استفاده می‌شود.
نکته مهمی که لازم است در نظر داشته باشید این است که برای تاثیر گذاری بهتر قبل از استفاده از رنگ های آستری چند قطره از رنگ اصلی را به آن اضافه کنید. در واقع موفقیت شما در رنگ آمیزی به کیفیت آستر سطح مورد نظر شما بستگی دارد.
رنگ های ورنی و جلا
رنگ های جلا با درجات و شفافیت مختلفی تولید می گردند که این نوع رنگ برای پرداخت نهایی سطوح کافی نبوده و برای ماندگاری و دوام بیشتر باید ورنی شوند.
جمع بندی
در این مطلب به طور خلاصه درباره تاریخچه رنگ در ایران صحبت کردیم. با توجه به توضیحات ارائه شده متوجه شدیم که اولین کارخانه تولید رنگ در ایران در سال 1318 تاسیس شد. کارخانه های سرو و شمس به عنوان اولین کارخانه های تولیدی شناخته می شوند که تا حد زیادی نیاز داخلی مصرف کنندگان را تامین می نمودند.
دیدیم که به طور کلی رنگ ها به دو دسته قابل شستشو و غیر قابل شستشو تقسیم می شوند. رنگ های روغنی یا آلکیدی، اکریلیک یا لاتکس، آستری، جلا و ورنی در دسته بندی رنگ های ساختمانی قرار می گیرند.